ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Η αθλητική ιδέα άρχισε να ξαναγεννιέται στην ελεύθερη και στην υπόδουλη Ελλάδα μετά την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1865, 1870, 1875 και 1888 που εμπνεύστηκε και χρηματοδότησε ο Βορειοηπειρώτης Εθνικός Ευεργέτης Ευαγγέλης Ζάππας μαζί με τον ανιψιό του Κωνσταντίνο Ζάππα.
Οι πρώτοι Γυμναστικοί, όπως λέγονταν τότε, Σύλλογοι που ιδρύθηκαν ήταν ο “Ορφέας – Πανιώνιος” (1890), ο “Απόλλων” (1891) στη Σμύρνη, ο “Πανελλήνιος Γ.Σ. ” (1891) και ο “Εθνικός Γ.Σ.” (1891) στην Αθήνα. Η Ζωσιμαία Σχολή ήταν εκείνα τα χρόνια το κέντρο της παιδείας και της υποδοχής κάθε ελληνικής ιδέας. Έτσι λοιπόν πολύ γρήγορα εντάχθηκαν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Ζωσιμαίας Σχολής η εκγύμναση των νέων και η καλλιέργεια της αθλητικής άμιλλας.
Στη φωτογραφία του 1907 απεικονίζεται η επίδειξη των γυμναστικών ικανοτήτων των μαθητών που γίνεται στο χώρο του “ατ παζάρ” παρουσία των αρχών της πόλης και του λαού (σε πρώτο πλάνο ο Γυμνασιάρχης Γ. Καλούδης) γεγονός που μας επιτρέπει να πιθανολογήσουμε ότι ο αθλητισμός στα Γιάννινα γεννήθηκε μέσα στη Ζωσιμαία Σχολή.
Φαίνεται ότι ο χώρος που γίνονταν, παλιά, το εμπόριο των αλόγων (αλογοπάζαρο – τουρκιστί “ατ παζάρ”) χρησιμοποιούνταν παράλληλα και για δημόσιες εκδηλώσεις όπως π.χ. οι Γυμναστικές Επιδείξεις της Ζωσιμαίας. Αμέσως μετά την απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό ο χώρος αυτός, όπου σήμερα γίνεται η Λαϊκή Αγορά της Αγίας Μαρίνας, με πρωτοβουλία του Στρατού και με τη βοήθεια του Δήμου Ιωαννιτών, διαμορφώθηκε κατάλληλα και πήρε την επίσημη ονομασία “ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟΝ ΣΤΡΑΤΟΥ & ΔΗΜΟΥ”. Εκεί διεξάγονταν, μετά την απελευθέρωση, μόνο αγώνες κλασικού αθλητισμού ενώ οι αγώνες ποδοσφαίρου γίνονταν στον Ακραίο. Ήταν εντυπωσιακή η προσέλευση του κόσμου σ’ αυτούς τους αγώνες γεγονός που αποδεικνύει το πόσο πολύ αγαπήθηκε ο αθλητισμός στα Γιάννινα.
Το πρώτο αθλητικό σωματείο εμφανίζεται στα Γιάννινα το 1918. Τότε ιδρύεται, από φιλοπρόοδους ανθρώπους της πόλης, ο “ΗΡΑΚΛΗΣ” με τμήματα ποδοσφαίρου, μαντολινάτας και χορωδίας. Το 1918 ο γιος του Βέλγου Προξένου στα Ιωάννινα Εμμανουήλ Ντεμπουσόν, μαζί με τον πρωτεργάτη του Γιαννιώτικου αθλητισμού Αρίστιππο Χαντέλη και άλλους επιφανείς πολίτες της πόλης, όπως ήταν ο έμπορος Ιωάννης Νιτσίδης, ο φαρμακέμπορος Λέων Θεμελής, ο λογοτέχνης Άλκης Μάνθος κ.α. αποτέλεσαν το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο της ομάδας. Ο σύλλογος αυτός έδωσε ορισμένους αγώνες στο γήπεδο ή μάλλον στο χωράφι “Κίσλα” που βρίσκονταν στον Ακραίο, στο χώρο που εδρεύουν σήμερα στρατιωτικά τμήματα της VΙΙΙης Μεραρχίας. Δεν υπάρχει καμιά πληροφορία για τα χρώματα που χρησιμοποιούσε ο “Ηρακλής” αν και ο πιθανότερος συνδυασμός πρέπει να ήταν το μπλε και το άσπρο.
Ο “Ηρακλής” δραστηριοποιήθηκε σαν ποδοσφαιρική ομάδα μέχρι το 1925 οπότε αποσπάστηκε το τμήμα του ποδοσφαίρου και οι ποδοσφαιριστές του ίδρυσαν τον “ΠΥΡΡΟ”. Βέβαια τα άλλα τμήματα του “Ηρακλή”, δηλαδή η χορωδία και η μαντολινάτα, παρέμειναν δραστήρια μέχρι το 1948 και μάλιστα στην πλατεία Γ. Σταύρου υπήρχε ένας κατασκευαστής οργάνων, ονόματι Καλύβας, ο οποίος τους προμήθευε μουσικά όργανα και τα επισκεύαζε όταν χρειαζόταν.
Στη φωτογραφία εμφανίζεται το Τμήμα Μαντολινάτας του Αθλητικού Συλλόγου “ΗΡΑΚΛΗΣ” 1918 – 1925.
Διακρίνονται οι κύριοι Απ. Καππάς, Αθ. Αγγελίδης, Δ. Αργύρης, Δ. Μακρής, Ηγουμενίδης
Ο “Πύρρος” ιδρύθηκε το 1925 με τμήματα ποδοσφαίρου και στίβου και τα χρώματά του ήταν το μαύρο και το άσπρο. Έδρασε μέχρι το 1932 και ήταν πάρα πολύ ισχυρή ομάδα, η μοναδική ποδοσφαιρική ομάδα που αντιπροσώπευε πάρα πολύ καλά την πόλη. Η φήμη της είχε περάσει τα σύνορα της πόλης και της Ηπείρου και έπαιξε και στην Αλβανία ακόμη, παρά τις δύσκολες συνθήκες μετακινήσεως της εποχής εκείνης. Πρόεδρος του συλλόγου ήταν ο Σπύρος Αποστολίδης υπάλληλος Δημοσίου και ένας εκ των συμβούλων ήταν ο Βασίλειος Ιωαννίδης, υπάλληλος του Δημαρχείου.
Το 1927 με πρωτοβουλία των: α) Γεωργίου Πουτέτση, υπαλλήλου του Υγειονομικού Κέντρου Ιωαννίνων και αργότερα Διευθυντού Προνοίας του Τμήματος Ηπείρου και β) Ελευθερίου Δημητριάδη, Προέδρου του Εργατικού Κέντρου Ιωαννίνων, ιδρύθηκε ο “ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ” ο οποίος είχε μόνο ποδοσφαιρικό τμήμα. Ο ”Ολυμπιακός” χρησιμοποιούσε για χρώματα της φανέλας του το κόκκινο και το άσπρο και δραστηριοποιήθηκε μέχρι το 1932, δηλαδή μέχρι τη χρονιά που ενώθηκαν όλα τα Σωματεία της πόλης για να ιδρύσουν τον “ΠΑΣ Αβέρωφ”.
Το 1928 ιδρύεται ο “ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ” και τα χρώματα της στολής του ήταν το πράσινο και το άσπρο.
Ο Σύλλογος αυτός συμφώνησε, το 1932, να γίνει η συγχώνευση και να ιδρυθεί ο “ΠΑΣ Αβέρωφ” οπότε έ
παψε να υφίσταται μέχρι το 1936 που επανεμφανίζεται με το όνομα “ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ 4ης ΑΥΓΟΥΣ
ΤΟΥ” και συνεχίζει, μετά την απελευθέρωση και πάλι με το όνομα “Ατρόμητος”.
Εκτός απ’ αυτές τις τρείς ομάδες υπήρχε, όπως αποδεικνύεται από το συμφωνητικό ίδρυσης του “ΠΑΣ
ΑΒΕΡΩΦ” και μία τέταρτη ομάδα, η “ΝΙΚΗ” για την οποία όμως δεν διαθέτουμε κανένα στοιχείο, ούτε έχουμε ακούσει κάτι γι’ αυτή.
Το 1932 έγινε μία συμφωνία μεταξύ των συλλόγων ”Πύρρος”, ”Ολυμπιακός”, ”Ατρόμητος” και ”Νίκη”, οι σύλλογοι αυτοί συγχωνεύθηκαν και δημιουργήθηκε μια νέα ομάδα με το όνομα Πανηπειρωτικός Αθλητικός Σύλλογος Αβέρωφ δηλαδή ο “ΠΑΣ ΑΒΕΡΩΦ”, που πήρε το όνομά του προς τιμήν του μεγάλου Εθνικού Ευεργέτου Γεωργίου Αβέρωφ, του Μεγάλου τέκνου της Ηπείρου. Όταν έγινε αυτή η συγχώνευση όλα τα Διοικητικά Συμβούλια των Συλλόγων συμφωνήσανε, με συμβολαιογραφική πράξη, ότι στο εξής δεν θα εμφανιστούν τα ονόματα ”Πύρρος”, ”Ατρόμητος”, ”Ολυμπιακός” και ”Νίκη”.
Ο ”Αβέρωφ” ονομάσθηκε Πανηπειρωτικός Αθλητικός Σύλλογος ΠΑΣ, διότι στις τάξεις του υπήρχαν ποδοσφαιριστές και αθλητές σχεδόν από όλη την Ήπειρο, την Άρτα, την Πρέβεζα κ.λ.π. Αυτό λοιπόν σημαίνει ΠΑΣ, που το φόρεσε καπέλο και ο σημερινός “ΠΑΣ ΓΙΑΝΝΕΝΑ”.
Τα ποδοσφαιρικά παιχνίδια διεξάγονταν αρχικά στον Ακραίο, εκεί που είναι σήμερα οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις του πυροβολικού και που, όπως ακούγεται εδώ και πολλά χρόνια, θα αποδοθεί σύντομα στο Δήμο. Λίγο αργότερα το γήπεδο ποδοσφαίρου μετακομίζει στο κέντρο της πόλης για ευνόητους λόγους. Η απόσταση από την πόλη μέχρι τον Ακραίο την εποχή εκείνη φάνταζε τεράστια και, δεδομένου ότι δεν υπήρχαν μέσα μεταφοράς, οι θεατές που παρευρίσκονταν στις συναντήσεις αυτές ήταν λιγοστοί. Επελέγη λοιπόν ως χώρος διεξαγωγής των αγώνων ποδοσφαίρου, η πλατεία Ομονοίας η οποία βρισκόταν στο πίσω μέρος του Στρατηγείου της VIIIης Μεραρχίας και των παλαιών στρατώνων που κατεδαφίστηκαν στη δεκαετία του 1960, εκεί που σήμερα είναι το μικρό πάρκο ‘Λιθαρίτσια’. Πολύς κόσμος παρακολουθούσε τους αγώνες και γρήγορα το ποδόσφαιρο έγινε δημοφιλές άθλημα, γι’ αυτό και προόδευσε αρκετά. Έτσι, μετά από κάμποσα χρόνια, ο χώρος δεν ήταν επαρκής πλέον και το γήπεδο μεταφέρθηκε εκεί που είναι σήμερα.
Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν θεσμοθετημένα πρωταθλήματα ή άλλου είδους οργανωμένες αθλητικές δραστηριότητες. Διοργανώνονταν με πρωτοβουλία των διοικήσεων των συλλόγων ποδοσφαιρικοί αγώνες κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα ή των Χριστουγέννων και βέβαια σε κάθε άλλη ευκαιρία που τους παρουσιαζόταν. Για παράδειγμα, ο γνωστός σε όλους τους παλιούς Γιαννιώτες Γεράσιμος Καραμπουΐκης, έπαιρνε στο τηλέφωνο τον επίσης πασίγνωστο Θόδωρο Μαρκή της Αθλητικής Ένωσης Πρεβέζης και τον Βίκτωρα Σακκά από την Άρτα και κανόνιζαν τις συναντήσεις. Προβλήματα ανυπέρβλητα τις περισσότερες φορές, δηλαδή η μεταφορά, η διαμονή, η σίτιση των παικτών και άλλα, που σήμερα φαίνονται αστεία, την εποχή εκείνη ήταν τεράστια και οι διοικούντες τους συλλόγους έχωναν βαθιά το χέρι τους στην τσέπη. Επίσης τα σωματεία κανόνιζαν ποδοσφαιρικούς αγώνες με διάφορες ομάδες που συγκροτούνταν εκ των ενόντων όπως π.χ. με την VΙΙΙ Μεραρχία, τους προσκόπους, τους δασκάλους κ.λ.π.
Στη φωτογραφία εμφανίζεται η τελετή θεμελίωσης του σταδίου Χότζα (πιθανώς το 1935). Στην εξέδρα των επισήμων διακρίνονται ο Μητροπολίτης Σπυρίδων και ο Γενικός Γραμματέας Γ.Δ. Ηπείρου Κωνσταντίνος Διαθεσόπουλος.
Κατά την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά και μέχρι και την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου, δηλαδή από το 1936 μέχρι το 1940, επικρατεί μια ιδιόμορφη κατάσταση. Το καθεστώς Μεταξά ιδρύει την Ε.Ο.Ν. (Εθνική Οργάνωση Νέων) και μέσα απ’ αυτήν προωθεί τον αθλητισμό με πλούσια χρηματοδότηση και άρτια οργάνωση αλλά δεν πειράζει τα υπάρχοντα αθλητικά σωματεία τα οποία συνεχίζουν κανονικά τις δραστηριότητές τους. Οι αθλητικές συναντήσεις διεξάγονταν μεταξύ των διαφόρων περιφερειακών τμημάτων της Ε.Ο.Ν. και οι νέοι μεταφέρονταν στους τόπους διεξαγωγής των αγώνων με λεωφορεία ή φορτηγά, σιτίζονταν ή διανυκτέρευαν με δαπάνες της πολιτείας. Στα Γιάννενα η γενική εποπτεία των αθλητικών διοργανώσεων και ποδοσφαιρικών αγώνων είχε ανατεθεί από την Κυβέρνηση στον Γυμναστή – Καθηγητή Βασίλειο Δερδεράκη.
Το 1936, κάποιοι παλιοί οπαδοί του, θέλησαν να επανιδρύσουν τον ”Ατρόμητο”. Επειδή όμως από τη συμφωνία του 1932 δεν επιτρέπονταν να χρησιμοποιηθεί το παλιό όνομα και, για να τηρηθούν οι τύποι, η ομάδα επανεμφανίζεται με επίσημο τίτλο το όνομα ”ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ 4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ”. Όπως ήταν φυσικό όμως οι οπαδοί της νέας ομάδας, αλλά και οι υπόλοιποι φίλαθλοι, δεν χρησιμοποιούσαν ολόκληρο το καινούργιο όνομα αλλά το σκέτο και γνωστό τους από το παρελθόν ”Ατρόμητος”. Την ίδια χρονιά και μετά το ”σπάσιμο” της συμφωνίας του 1932 άρχισε, σιγά – σιγά , να επαναδραστηριοποιείται και ο ”Ολυμπιακός”.
Κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου δεν ήταν δυνατόν να υπάρξει βέβαια καμία αθλητική δραστηριότητα. Οι αθλητές, όπως και τα υπόλοιπα νιάτα της Ελλάδας έλαβαν μέρος στο ένδοξο έπος του 40, ένας απ’ αυτούς, ο Λοχίας Κωνσταντίνος Κούρτιος (Αβέρωφ), έπεσε υπέρ πατρίδος την 21η Φεβρουαρίου 1941 ενώ δυο άλλοι, ο Γεώργιος Λύκας (Αβέρωφ) και ο Ιωάννης Τσαπάρας (Ατρόμητος) συγκαταλέγονται στους τραυματίες του αγώνα του έθνους.
Ύστερα ακολούθησαν τα μαύρα χρόνια της κατοχής και του αδελφοκτόνου σπαραγμού. Σ’ αυτά τα χρόνια διαδραματίσθηκαν κάποιες ιστορίες σχεδόν απίστευτες, ιστορίες που καταδεικνύουν όμως τη δύναμη του αθλητισμού. Δεν είναι παραμύθι το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων στην αρχαιότητα οι πολεμικές εχθροπραξίες σταματούσαν. Κάτι ανάλογο συνέβη και στη σύγχρονη εποχή.
Το 1961 αποφασίστηκε η συγχώνευση του ”Ατρομήτου” και του “Ολυμπιακού” από την οποία προέκυψε ο ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ (Α.Ο.Ι.).
Έτσι λοιπόν η παρουσία των αθλητικών σωματείων τα Γιάννινα καταγράφεται ως εξής:
1918 : Ηρακλής
1925 : Πύρρος
1927 : Πύρρος, Ατρόμητος
1928 : Πύρρος, Ατρόμητος, Ολυμπιακός, (Νίκη)
1932 : Αβέρωφ
1936 : Αβέρωφ, Ατρόμητος 4ης Αυγούστου, Ολυμπιακός
1945 : Αβέρωφ, Ατρόμητος, Ολυμπιακός
1961 : Αβέρωφ, Αθλητικός Όμιλος Ιωαννίνων (Α.Ο.Ι.)
1966 : Συγχώνευση Σωματείων. Δημιουργία των επαγγελματικών ΠΑΣ ΓΙΑΝΝΙΝΑ και ΜΠΙΖΑΝΙ
———————
ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο των Ιωαννίνων κατόρθωσε να διανύσει αυτήν τη διαδρομή των 50, περίπου, χρόνων και να προσφέρει τη χαρά της άθλησης στους νέους, χάρις στην συμπαράσταση των φιλάθλων και στην μεγάλη προσπάθεια των διοικητικών παραγόντων και ιδίως των εκάστοτε προέδρων οι οποίοι, πολύ συχνά, εκαλούντο να καταβάλουν εξ ιδίων και τις δαπάνες λειτουργίας των σωματείων. Αισθάνομαι την υποχρέωση να αναφέρω, τιμητικά, τα ονόματα όσων διετέλεσαν Πρόεδροι των Συλλόγων της πόλης μας:
ΗΡΑΚΛΗΣ: Χαντέλης Αρίστιππος (Έμπορος – Κηροπλάστης).Πρόεδρος των τμημάτων Ποδοσφαίρου, Μαντολινάτας και Χορωδίας του ΗΡΑΚΛΗ. Σπουδαίος αθλητής και ποδοσφαιριστής αποκαλούμενος “Κραταιός” (αριστερή φώτο)
ΠΥΡΡΟΣ: Αποστολίδης Σπύρος (Υπάλληλος Δημοσίου)
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ: Πουτέτσης Γεώργιος (Υπάλληλος του Υγειονομικού Κέντρου Ιωαννίνων και αργότερα Διευθυντής Προνοίας του Τμήματος Ηπείρου), Δημητριάδης Ελευθέριος (Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ιωαννίνων), Πανταζής Διονύσιος (Διευθυντής Τυροκομικής Σχολής) και Πανταζής Πάνος (Γεωπόνος).
ΑΤΡΟΜΗΤΟΣΚόντος Τηλέμαχος (υπάλληλος Στρατολογίας), Σιόμπος Κωνσταντίνος (έμπορος), Βενέτης Κωνσταντίνος (Πρόεδρος Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμων), Σακκάς Γρηγόριος (δημοσιογράφος και, μετέπειτα, Νομάρχης Καρδίτσας και Δήμαρχος Ιωαννίνων), Γεωργιάδης Γεώργιος (δικαστικός υπάλληλος, με προσφορά στον αθλητισμό- αρχικά σαν ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού και του Ατρομήτου και μετά σαν διοικητικός παράγων – 30 ετών, περίπου, ), Συγκούνας Σπύρος (συμβολαιογράφος), Μελανίδης Γεώργιος (ιατρός), και Κωνσταντόπουλος Σπύρος (εφοριακός)
ΑΒΕΡΩΦ: Χρηστίδης Στέφανος (ιατρός), Ζαλίγκας Κωνσταντίνος (έμπορος), Κυρκόπουλος Γεώργιος (δικηγόρος), Σακκάς Γρηγόριος (δημοσιογράφος και, μετέπειτα, Νομάρχης Καρδίτσας και Δήμαρχος Ιωαννίνων), Μητροκώστας Κωνσταντίνος (δικηγόρος), Ματσόπουλος Κωνσταντίνος (ιατρός), Γιαννής Περικλής (ιατρός, προσέφερε τις υπηρεσίες του στον αθλητισμό – σαν αθλητής στίβου και σαν διοικητικός παράγων – επί 35 χρόνια), Παπασταύρου Ιωάννης (γεωπόνος), Μάντζιος Χαρίλαος (ιατρός), Φίλιος Αχιλλέας (ιατρός), Δαβαρτζίκης Κωνσταντίνος (έμπορος), Φρίγκας Λάκης (Διευθυντής Νομαρχίας) και Παπαπάνος ……. (Διευθυντής Δ.Ε.Η.).
———————————
ΗΡΑΚΛΗΣ 1925
Κατά τα πρότυπα της εποχής εκείνης, τέλος 19ου και αρχές 20ου αιώνα, η εκγύμναση των νέων ήταν συνυφασμένη με την πνευματική και καλλιτεχνική αγωγή τους. Έτσι τα πρώτα Σωματεία που ιδρύθηκαν στη Σμύρνη ήταν Μουσικά και Γυμναστικά όπως ο “Ορφέας (Πανιώνιος)” και ο “Απόλλων”. Την εποχή εκείνη, κυρίως πριν την απελευθέρωση το 1913, είχαν αναπτυχθεί στενές σχέσεις, πολιτιστικές ή εκπαιδευτικές θα λέγαμε σήμερα, μεταξύ Ζωσιμαίας Σχολής και Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης και φαίνεται ότι τα Γιάννινα επηρεάστηκαν από τα όσα – σπουδαία – γίνονταν στη Σμύρνη και έτσι το πρώτο σωματείο που ιδρύεται στα Γιάννινα ο “Ηρακλής” διαθέτει τμήματα ποδοσφαίρου, μαντολινάτας και χορωδίας.
Στην φωτογραφία διακρίνονται μερικοί από τους πρώτους παίκτες της ομάδας.
Πίσω σειρά: (…), Στεφανίδης, Λεπενιώτης, Τσούκαλης, Αθανάσιος Μπαλτατζής, Τσελίκας και Σπυρίδων Παλάσκας.
Μεσαία σειρά: Δήμου, Γκόγιας, Τάκης Μαρτίνης και Γεώργιος Ρίζος
Μπροστινή σειρά: (…), Κασσίδης, Λώνης Θεμελής, Στεφανος Ρόϊμπας και Παλάσκας.
————————————
ΗΡΑΚΛΗΣ – 1918
Την εποχή εκείνη οι σύλλογοι γεννιόταν από τους ίδιους τους αθλητές-ποδοσφαιριστές, που με κίνητρο την αγάπη για άθληση και διάκριση σ’ αυτόν τον τομέα, έπαιρναν μόνοι τους την πρωτοβουλία και στη συνέχεια ακολουθούσαν οι Πρόεδροι και τα Συμβούλια. Με αυτή τη διαδικασία λοιπόν γεννήθηκε και ο “Πύρρος” που, φυσικά, πήρε αυτό το όνομα προς τιμήν του δοξασμένου βασιλιά της Ηπείρου.
Στη φωτογραφία του 1930 είναι η πρώτη ομάδα του “Πύρρου” και εμφανίζονται οι ποδοσφαιριστές:
Όρθιοι:Τάκης Μαρτίνης, Γ. Χαραλάμπους, Στέφανος Ρόϊμπας, Φώτης Μαρτίνης (αδελφός του Τάκη) Μιχάλης Πασχαλάκης, Σ. Μανδέλης και Κώστας Τσοπελάκος (ανεψιός εκ μητρός του τραπεζίτη και ευεργέτου Γεωργίου Σταύρου)
Καθήμενοι: Γ. Ρίζος, Δούγιας, Ιωάννης Νούσιας και Απόστολος Πανταζίδης.
O ποδοσφαιριστής Απόστολος Πανταζίδης είναι ο μεγάλος φωτογράφος και ζωγράφος Απόστολος Πανταζής που έκανε σπουδαία καριέρα στο Παρίσι και εδώρησε όλα του τα έργα στην Ε.Η.Μ.
———————–
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΓΗΠΕΔΟ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΡΑΡΧΙΑ
Ο χώρος που σήμερα είναι το μικρό πάρκο στα Λιθαρίτσια, πίσω από το Στρατηγείο της VΙΙΙης Μεραρχίας, ήταν οι παλιοί στρατώνες και στο μεταξύ τους διάστημα υπήρχε μια μεγάλη πλατεία, η πλατεία Ομονοίας όπως λεγόταν. Εκεί, λοιπόν με τη βοήθεια και του στρατού, ο οποίος συμμετείχε ενεργά στα αθλητικά δρώμενα, στήθηκαν τα ξύλινα τότε γκολπόστ και μια πρόχειρη ξύλινη παράγκα ως αποδυτήρια των αθλητών. Η προσέλευση των θεατών ήταν αθρόα και αρκούντως εκδηλωτική. Οι ποδοσφαιρικοί αγώνες και γενικώς οι αθλητικές εκδηλώσεις, διεξαγόταν σ’ αυτό το χώρο μέχρι το 1934.
Να σημειώσουμε εδώ ότι ο χώρος είχε πολλαπλές χρήσεις. Δοξολογίες κατά τη διάρκεια των Εθνικών Εορτών, καταθέσεις στεφάνων, παρελάσεις και άλλες εκδηλώσεις.
——————————–
1927 – ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Δύο χρόνια μετά την ίδρυση του “Πύρρου” ιδρύθηκε ο Ολυμπιακός Ιωαννίνων. Η ομάδα που εμπνεύστηκε το όνομα της, προφανώς, από τον Ολυμπιακό Πειραιώς μιας και φορούσε τις ίδιες φανέλες μ’ αυτόν και στο σχήμα και στα χρώματα.
Η ομάδα του 1930, παρατεταγμένη στο γήπεδο στα Λιθαρίτσια, αποτελούνταν από τους ποδοσφαιριστές:
Όρθιοι:Γεώργιος Γεωργιάδης (τερματοφύλακας), Κ. Μαντέλης, Μαριόλης, Ταμπακόπουλος, Τριανταφύλλου, Αθανάσιος (Τσέας) Δερματάς, Κωνσταντίνος Αναγνωστόπουλος και Κώστας Δερματάς.
Καθήμενοι:Μοναστηριώτης, Μαυρομάτης και Ηλιάδης. Όρθιος με τα πολιτικά (και τη ρεμπούμπλικα) ο Πρόεδρος Γεώργιος Πουτέτσης.
Ο Γιώργος Γεωργιάδης προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες στον ερασιτεχνικό αθλητισμό των Ιωαννίνων. Αφού αγωνίστηκε επί πολλά έτη σαν ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού και του Ατρομήτου, στη συνέχεια διετέλεσε επί μακρόν Πρόεδρος του Ατρομήτου.
———————————–
1928 – ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ
Επειδή η φωτογραφία είναι του 1928, δηλαδή της χρονιάς που ιδρύεται ο “Ατρόμητος”, η σύνθεση που εμφανίζεται πιθανώς να είναι και η πρώτη σύνθεση του Συλλόγου.
‘Όρθιοι: Βράντζης, Μάκης Παπαγεωργίου, Βασίλειος Κατσαρός, Ιωάννης Γεωργάτης (με το μαντήλι), (.. .), (…), Θεοδώρου.
Καθήμενοι: Βαφιάς, Κασίδης (τερματοφύλακας), Ζάννης, Φιλλίδης Κωνσταντίνος.
Όρθιοι με τα πολιτικά: Αριστερά ο πρώτος Πρόεδρος του Συλλόγου Τηλέμαχος Κόντος (με τη ρεμπούμπλικα), και δεξιά ο Συμβολαιογράφος και, μετέπειτα, Ευεργέτης της πόλεως των Ιωαννίνων Κωνσταντίνος Κατσάρης (με το κασκέτο).
Δυστυχώς, παρά τη μεγάλη προσπάθεια, δεν αναγνωρίστηκαν οι δύο μαθητές με το πηλήκιο και το τρίτο πρόσωπο με πολιτική περιβολή, προφανώς διοικητικός παράγων.
——————————–
ΑΒΕΡΩΦ 1932
Ο νέος σύλλογος που προέκυψε το 1932 από τη συγχώνευση όλων των ομάδων της πόλης, ο ”ΠΑΣ Αβέρωφ”, είναι ο μακροβιότερος αθλητικός σύλλογος, με μεγάλη δράση και επιτυχίες στον πανελλήνιο αθλητισμό, με τμήματα ποδοσφαίρου, στίβου, βόλεϊ, ποδηλασίας και μπάσκετ.
Ο ”ΠΑΣ Αβέρωφ” αντιμετώπισε στις 11 Μαρτίου 1934 τον Παναμβρακικό Άρτας και τον κέρδισε με 3-1. Οι συνθέσεις των ομάδων, όπως διακρίνονται στην παραπάνω φωτογραφία ήταν η εξής:
ΑΒΕΡΩΦ (μαύρα παντελονάκια):
Όρθιοι: Ταμβακόπουλος, Ηλιάδης, Καραμπουίκης (τερματοφύλακας), Κώστας Αναγνωστόπουλος, Κώστας Ζουρνάς και Γεράσιμος Σκούρτης.
Καθήμενοι: Κώστας Γενιάς, Γεράσιμος Κασσίδης (με την άσπρη φανέλα και το κασκέτο, αναπληρωματικός τερματοφύλακας), Γιώργος Γενιάς, Μ. Πασχαλάκης και Γ. Λαγός.
Ξαπλωμένος: Μαριόλης.
Στο κέντρο, όρθιος με τα πολιτικά ο Γενικός Αρχηγός του “Αβέρωφ” Τάκης Μαρτίνης.
ΠΑΝΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ (λευκά παντελονάκια):
Όρθιοι:Λικόκκας (από την Βόρειο Ήπειρο), Παναγιώτης Στριβίνας, Βασίλειος Γκουβέλης, Σπύρος Συγκούνας, Μάτος, Κωνσταντίνος Δέδες (από την Βόρειο Ήπειρο), (…), Κωνσταντίνος Γιώτης.
Καθήμενοι:Ζάππας Ιωάννης (από την Βόρειο Ήπειρο, ανηψιός του Ζάππα), Λέανδρος Παπακίτσος, Ιορδάνης, (…)
———————————-
ΣΤΑΔΙΟ “ΧΟΤΖΑ”
Το 1934, μετά από πρόταση του χειρουργού-γιατρού Περικλή Γιαννή και τις άοκνες και πείσμονες προσπάθειες του τότε Μητροπολίτη Ιωαννίνων και αργότερα Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σπυρίδωνος (Βλάχου), οι αθλητικές εγκαταστάσεις μεταφέρθηκαν στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα το Εθνικό στάδιο των ”Ζωσιμάδων”. Στην περιοχή αυτή τότε, υπήρχε ένας εκτεταμένος χώρος ο λεγόμενος ”χωράφι του Χότζα”, που προφανώς ανήκε κάποτε σε κάποιο Χότζα, το οποίο όμως ήταν μικρό για να καλύψει τις ανάγκες ενός μόνιμου σταδίου της πόλης. Τότε ο Μητροπολίτης Σπυρίδων επισκέφτηκε αυτοπροσώπως την περιοχή η οποία περιστοιχιζόταν από φτωχά μικρόσπιτα που διέθεταν μικρούς κήπους και χωραφάκια. Με φλογερά πατριωτικά λόγια έπεισε τους περίοικους του γηπέδου αυτού, να παραχωρήσουν μέρος των ιδιοκτησιών τους ώστε να δημιουργηθεί η προβλεπόμενη έκταση και τελικά να χτισθεί ένα αξιοπρεπές στάδιο όπου θα γυμναζόταν η νεολαία μας. Έτσι λοιπόν δημιουργήθηκε το πρώτο αξιοπρεπές στάδιο στην πόλη μας.
Στην πρώτη φωτογραφία διακρίνονται οι Ιωάννης Παπασταύρου, Περικλής Γιαννής, Γεώργιος Πουτέτσης, Βασίλειος Δερδεράκης, Απόστολος Βερτόδουλος και Δημήτριος Φλίνδρης υπήρξαν σημαντικοί παράγοντες του αθλητισμού της πόλης μας. Στην φωτογραφία του 1936 παρακολουθούν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και έκδηλη χαρά τις εργασίες διαμόρφωσης του νέου σταδίου. Στο βάθος της φωτογραφίας διακρίνονται τα φτωχικά σπίτια της περιοχής.
Η δεύτερη φωτογραφία από το 1936 όταν και διεξήχθη στο γήπεδο “Χότζα” ο πρώτος ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ “Αβέρωφ” και “Ατρομήτου”. Αρχηγοί των ομάδων είναι ο Πασχαλάκης (“Αβέρωφ”) και Δανάκας (“Ατρομήτος”) και ο Πρόεδρος του “ΠΑΣ Αβέρωφ” Γεώργιος Κυρκόπουλος εκφωνεί λόγο πρό της ενάρξεως του αγώνα. Στη Νότια πλευρά του σταδίου υπήρχε μια βαλανιδιά στην οποία, το καλοκαίρι, φώλιαζαν πελαργοί. Αδιάψευστος μάρτυρας η φωτογραφία αυτή.
ΚΑΘΕΣΤΩΣ 4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ – Ε.Ο.Ν.
Το καθεστώς ιδρύει την Ε.Ο.Ν. (Εθνική Οργάνωση Νέων) και μέσα απ’ αυτήν προωθεί τον αθλητισμό με πλούσια χρηματοδότηση και άρτια οργάνωση. Διοργανώνονται αθλητικές συναντήσεις, κυρίως κλασικού αθλητισμού αλλά και ποδοσφαίρου, αγώνες ποδηλασίας ανδρών και γυναικών και γενικά υπάρχει ένας έντονος οργασμός αθλητικών δραστηριοτήτων. Η ομάδα της XVIII Περιφέρειας (Ιωάννινα) εσάρωσε σε νίκες όλες τις άλλες περιφέρειες της Ε.Ο.Ν.
Στην πρώτη φωτογραφία διακρίνεται η ομάδα Ομάδα Ποδοσφαίρου:
Όρθιοι: Δερδεράκης Βασίλειος (με στολή), Λαδάς Γεώργιος, Κούρτιος Κωνσταντίνος, Μπάτσος Επαμεινώντας, Περίδης Αντώνης, Δαρίτσης Δημήτριος, Λιάβαρης και Πολίτης Κωνσταντίνος.
Καθιστοί:Ζουρνάς Τιμολέων, Τζουριάδης Τηλέμαχος, Κόκκας Κωνσταντίνος και Μακρής Στέφανος.
Στη δεύτερη φωτογραφία διακρίνεται μη ομαδά Στίβου
Όρθιοι:Όρθιοι: (…), Κούρτιος Κωνσταντίνος, Δασκαλόπουλος Χάρης, Δερδεράκης Βασίλειος (Γυμναστής), Όκκας Γεώργιος, Μπαργιάννης Πέτρος και Καραγιάννης Νικόλαος.
Καθιστοί:Λαδάς Γεώργιος, Βάρδα, Δαγκλή Άννα, Κολλημένου, Τσόγκα – Γεωργάτη, Οικονομάκου (κουνιάδα του Δερδεράκη) και Κοράκης Κωνσταντίνος.
Οι αθλήτριες δεν ανήκαν στα Σωματεία (Αβέρωφ ή Ατρόμητο) αλλά ήταν αθλήτριες του Γυμνασίου Θηλέων.
ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ (4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ) 1936 -1940
Το 1936 ιδρύθηκε το σωματείο “Ατρόμητος 4ης Αυγούστου” που, στην ουσία, ήταν ο παλιός “Ατρόμητος”.
Στην δεύτερη φωτογραφία διακρίνεται η σύνθεση της ομάδας του 1938 και η οποία έχει ως εξής:
Όρθιοι: Μπαξεβάνος, Στέφανος Μακρής, Λιάβαρης, Τιμολέων Ζουρνάς, Κώστας Δερματάς, Μωυσιάδης και Μιχάλης Μάλιος.
Καθήμενοι: Βαιρβίλης, Συγκούνας, Γ. Μπάρκης, Ιωάννης Δανάκας, Κωνσταντίνος Φιλλίδης και Αντώνης Περίδης.
Στην τρίτη φωτογραφία εμφανίζεται ο “Ατρόμητος” με τη σύνθεση του 1939
Όρθιοι: Γεώργιος Φωκάς, Στέφανος Μακρής (Δάσκαλος), Γεώργιος Πατραμάνης (με πολιτικά), Κωνσταντίνος Σιδώνης (Γεωπόνος), Ιωάννης Δανάκας (τερματοφύλακας) Αντώνης Περίδης (Μηχανικός και αρχηγός), Βασίλειος Μάλλιος (Δάσκαλος) και (………..)
Καθήμενοι: Μπαξεβάνος, Τιμολέων Ζουρνάς, Σαρής και Ιωάννης Πετρόχειλος. Διαιτητής ο Καθηγητής της Ζωσιμαίας Σχολής Βασίλειος Δερδεράκης.
Όρθιοι με πολιτικά: ο Σύμβουλος Νικόλαος Τσίμας, ο Γενικός Γραμματέας Γεώργιος Γεωργιάδης και ο Πρόεδρος Γρηγόριος (Γόρης) Σακκάς.
—————————————–
ΑΒΕΡΩΦ 1936 – 1940
Κατά την περίοδο 1936 – 1940 η Ε.Ο.Ν. κυριαρχεί στις αθλητικές δραστηριότητες αλλά δεν πειράζει τα υπάρχοντα Αθλητικά Σωματεία. Δεν τα διαλύουν αλλά ούτε και τα ενισχύουν. Αντίθετα, στις αθλητικές συναντήσεις που διεξάγονται μεταξύ των νεολαιών των διαφόρων περιφερειών, οι αποστολές της Ε.Ο.Ν. απαρτίζονται, κυρίως, από αθλητές και ποδοσφαιριστές των Σωματείων του Αβέρωφ και Ατρομήτου, οι οποίοι παραχωρούνται στην Ε.Ο.Ν. υπό τύπον δανεισμού και επιστρέφουν στα σωματεία τους μετά το πέρας των αγώνων.
Η δραστηριότητα των αθλητικών σωματείων συνεχίζεται κανονικά μέχρι την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου.
Στην πρώτη φωτογραφία εμφανίζεται η σύνθεση του “Αβέρωφ” σε ένα αγώνα του 1938 ήταν η εξής Πλόκας, Κωνσταντίνος Κούρτιος, Στέφανος Ορφανίδης, Ευάγγελος Γιαννής, Αντώνης Περίδης, Αλέξης Μητροκώστας, Πέτρος Καππάς, Χρήστος Παπαντωνίου, Γιώργος Λαδάς, Δημήτριος Αναγνωστόπουλος και Κώστας Κόκκας.
Με πολιτικά ο Γενικός Αρχηγός Γεράσιμος Καραμπουΐκης.
Στην δεύτερη φωτογραφία εμφανίζεται η ομάδα του “Αβέρωφ” η οποία αγωνίστηκε το 1940, σε έναν από τους τελευταίους ποδοσφαιρικούς αγώνες που διεξήχθησαν πριν τον πόλεμο, με την παρακάτω σύνθεση:
Όρθιοι: Δημήτριος Αναγνωστόπουλος, Επαμεινώνδας Μπάτσος, Κώστας Κόκκας, Στεφ. Ορφανίδης, Π. Φλαμπίτσης, Γιώργος Λαδάς, Κωνσταντίνος Κούρτιος και Κ. Γιαννιάς.
Καθιστοί: Αλέξης Μητροκώστας, Τ. Τζουριάδης και Πέτρος Καππάς.
Με πολιτικά:δεξιά ο Γενικός Αρχηγός Γιώργος Λύκας, Πρωταθλητής Ηπείρου στο Λίθο, Ανάπηρος Πολέμου του Έπους του ΄40, γιος της Μάννας του Στρατιώτη.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΔΕΡΔΕΡΑΚΗΣ – ΑΓΩΝΕΣ SIX AT SITE
Ο Βασίλειος Δερδεράκης προσέφερε πάρα πολλά στον αθλητισμό της πόλης μας και υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους πιονιέρους του Γιαννιώτικου αθλητισμού. Καταγόταν από την Αθήνα, και ήταν ποδοσφαιριστής του “Απόλλωνα Αθηνών” που ήταν τότε από τις ισχυρότερες ομάδες της Ελλάδας. Όταν αποφοίτησε από τη Γυμναστική Ακαδημία, διορίστηκε πρώτα στην Άρτα και μετά μετατέθηκε στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων και έκτοτε έμεινε μέχρι της συνταξιοδοτήσεώς του στην πόλη μας. Ήρθε παντρεμένος από την Αθήνα και απέκτησε δύο κόρες μία εκ των οποίων παντρεύτηκε στα Γιάννενα τον Οδοντίατρο Απόστολο Νικάκη ο οποίος πρόσφατα έχασε τη ζωή του σε τροχαίο. Πέραν των γνώσεών του ως Γυμναστού, υπήρξε και ο πρώτος προπονητής ποδοσφαίρου στις ομάδες του Πας Αβέρωφ και του Ατρομήτου.
Ο Βασίλειος Δερδεράκης εισήγαγε, καθ’ υπόδειξη Ανωτέρου Αξιωματικού του Αγγλικού Στρατού στα Γιάννινα, και διοργάνωσε, για πρώτη και τελευταία φορά στην Ελλάδα, τους αγώνες ποδοσφαίρου six at site, δηλαδή με έξι παίκτες για κάθε ομάδα, κάτι ανάλογο με το σημερινό 5Χ5. Στην φωτογραφία φαίνονται οι ομάδες του ”Αβέρωφ”, του ”Ατρομήτου” και του ”Ολυμπιακού” που συμμετέχουν σε ένα “τουρνουά” αγώνων six at site, όπου ο κάθε αγώνας διαρκούσε μισή ώρα και ο Πρωταθλητής αναδεικνύονταν την ίδια μέρα. Στο μέσο της φωτογραφίας εικονίζεται ο δραστήριος και προοδευτικός υπηρέτης του αθλητισμού και εμπνευσμένος δάσκαλος Βασίλης Δερδεράκης , διαιτητής του “τουρνουά”.
ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ 1945 ΑΒΕΡΩΦ 1948
Αμέσως μετά την απελευθέρωση η αθλητική ζωή της πόλης άρχισε να ξαναβρίσκει, δειλά – δειλά, το δρόμο της παρ’ όλο ότι δεν ξέραμε εάν στην επόμενη αθλητική συνάντηση θα ξαναβρισκόμασταν παρόντες όλοι μαζί. Στο Έπος του ΄40 η αθλητική οικογένεια θρήνησε μόνο έναν νεκρό, τον Κωνσταντίνο Κούρτιο. Στον εμφύλιο σπαραγμό χάθηκαν πάρα πολλοί παίχτες.
Στην πρώτη φωτογραφία εμφανίζεται η ομάδα του ΑΤΡΟΜΗΤΟΥ 1945 με την εξής σύνθεση: Καρούσος, Τιμολέων Ζουρνάς, Μιχάλης Μάλλιος, Σταύρος Μαβίδης, Ιωάννης Οικονομίδης, Παναγιώτης Ζαγόρος, Ευάγγελος Οικονόμου, Ανδρέας Μαργκοσιάν, Ιωάννης Μαβίδης, Κωνσταντίνος Φιλλίδης και Σαράντης Παπαηλίας (ο Σαράντης).
Στην δεύτερη φωτογραφία εμφανίζεται η ομάδα του ΑΒΕΡΩΦ 1948 με την εξής σύνθεση:
Όρθιοι: Βύρων Λιόντος, Κώστας Μακρής (Ντενεκές), Αναστάσιος Νότσικας, Γιώργος Νικολαϊδης, Δημήτριος (Τάκης) Λάμαρης και Κωνσταντίνος Κοτσακιλάφης.
Καθιστοί: Χαρίλαος Καρανίκας, Κώστας Κρικώνης, Ιωάννης Παπακώστας (Νούλης), Γεώργιος Μπέρτζιος και Κώστας Κόκκας (Αρχηγός).
Ο Πρόεδρος Χαρίλαος Μάντζιος, ιατρός ακτινολόγος, έφερε δώρο από την Αγγλία αυτές τις φανέλες που ήταν τύπου “Άρσεναλ”.
—————————————-
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ 1953
Ο Πρόεδρος του ”Ολυμπιακού Ιωαννίνων” Γεώργιος Πουτέτσης μετά τον πόλεμο ήταν διευθυντής Προνοίας στην περιοχή Ιωαννίνων. Με την ιδιότητά του αυτή παρεχώρησε, στα ποδοσφαιρικά κυρίως τμήματα των συλλόγων, μερικές παράγκες από ξύλο και πισσόχαρτο ίδιες μ’ αυτές που διέθετε η Πρόνοια για τη στέγαση των ανταρτοπλήκτων στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου. Οι παράγκες αυτές πρέπει να στήθηκαν το 1948 ή το 1949 και χρησιμοποιήθηκαν σαν τα πρώτα αποδυτήρια, ο θεός να τα έκανε αποδυτήρια! Μέχρι τότε χρησιμοποιούσαν για αποδυτήρια τα σπίτια των ποδοσφαιριστών Μιχάλη Πασχαλάκη, Γιώργου Νικολαΐδη, Αναστασίου Νότσικα και Μιχάλη Τζουβάρα ή Χαβά. Το σπίτι του τελευταίου ήταν μέσα στο γήπεδο “Χότζα”.
Ο Ολυμπιακός ενισχύθηκε σε έναν αγώνα που “έδωσε” το 1953 από τον σπουδαίο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Πειραιώς και της Εθνικής Ελλάδος Θανάση Μπέμπη.Η σύνθεση του Ολυμπιακού σ’ αυτόν τον αγώνα ήταν η εξής:
Νίκος Κήττας, (…….), Στέφανος Λιούτας, Κ. Χριστόπουλος, Πάνος Ζούμπας, Θανάσης Μπέμπης, Παπαδημητρίου ή Πετρούλας, Γεώργιος Χριστόπουλος, Δ. Ματσούκας, Απόστολος Μανουσαρίδης, Γεώργιος Γάκης, Μιχάλης Κήττας, Μισθός, Μάτσιας και (….).
ΔΙΧΤΥΑ
Μέχρι το 1944 τα τέρματα ήταν κατασκευασμένα από ξύλινα δοκάρια. Στα πρώτα χρόνια τα δοκάρια που στήνονταν ήταν πρόχειρες κατασκευές και πολλές φορές γκρεμίζονταν κάτω είτε από μια δυνατή μπαλιά, είτε από κάποιον αθλητή που δεν μπορούσε να συγκρατήσει τη φόρα του και έπεφτε επάνω τους. Και μετά άντε να ξαναστήσεις τα δοκάρια για να συνεχιστεί ο αγώνας. Αργότερα τα δοκάρια στηρίζονταν καλά στο έδαφος και έτσι δεν υπήρχαν τέτοια προβλήματα.
Όμως μέχρι το 1944 τα τέρματα δεν είχαν ποτέ δίχτυα γεγονός που αποτελούσε την αφορμή για συνεχείς διαφωνίες για το … εάν η μπάλα μπήκε γκόλ ή πέρασε έξω από τα δοκάρια. Οι καυγάδες γι αυτό το λόγο δεν είχαν τελειωμό!
Τον Οκτώβριο του 1944, όταν είχαν φύγει οι Γερμανοί από τα Γιάννινα, έβλεπες το γήπεδο του Ακραίου που το χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί για να παίζουν ποδόσφαιρο μεταξύ τους. Βλέπουμε τότε να κρέμονται από τα δοκάρια δίχτυα τα οποία ήταν δίχτυα παραλλαγής που χρησιμοποιούσαν για να καλύπτουν τα κανόνια. Τα δίχτυα ξηλώνοντε και φορτώνοντε, ενώ o Κώστας Κόκκας και ο Χρήστος Παπαντωνίου τα μεταφέρουν στο στάδιο.
Στη φωτογραφία εμφανίζεται η ομάδα του “Αβέρωφ” μπροστά από το τέρμα με τα καινούργια δίχτυα.
Όρθιοι: Βυρων Λιόντος, Γιώργος Νικολαϊδης, Αναστάσιος Νότσικας, Βύρων Γιαραλής, Χαρ. Καρανίκας, Ιωάνης Δούμας, Δημήτριος Λάμαρης και Κώστας Κόκκας.
Καθιστοί: Δώρης Ζήκος, Γεώργιος Μπέρτζος, Αναστάσιος Καρανίκας και Δημήτριος Χατζής.
ΓΗΠΕΔΟ “ΖΩΣΙΜΑΔΕΣ”
Στην αρχή η Μητρόπολη διέθεσε αρκετά χρήματα για την περίφραξη του νέου σταδίου χτίζοντας ένα τεράστιο πέτρινο τοίχο ολόγυρα. Λίγο αργότερα, περίπου στα 1959 με 1960 η Μητρόπολη χτίζει, στη βόρεια μεγάλη πλευρά του σταδίου, μια κερκίδα χωρητικότητας περίπου πεντακοσίων θεατών, με απώτερο σκοπό να εξασφαλίσει την ιδιοκτησία του σταδίου, δεδομένου ότι δεν υπήρχε τίποτε που να αποδεικνύει την κυριότητά του. Το καθεστώς αυτό κράτησε μέχρι τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών, οπότε σε μία επίσκεψη του τότε Γενικού Γραμματέα Αθλητισμού Κωνσταντίνου Ασλανίδη ο οποίος, βλέποντας τον τεράστιο αυτό χώρο στη μέση της πόλης, εντυπωσιάσθηκε θετικά και ζήτησε να γίνει το γρηγορότερο μία μελέτη που να βεβαιώνει ότι μπορεί να κατασκευασθεί ένα αξιοπρεπές στάδιο, αντάξιο της ιστορικής πόλης των Ιωαννίνων. Όπως ήταν φυσικό τέθηκε θέμα ιδιοκτησίας του γηπέδου, διότι δεν ήταν δυνατόν να εκταμιεύονται χρήματα από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και ιδιοκτήτης να είναι η Μητρόπολη. Τελικά το αγόρασε το κράτος κι’ έτσι έληξε οριστικά το θέμα.
———————————
ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΡΙΝ ΤΟ 1952
Μέχρι το 1952 δεν υπήρχαν θεσμοθετημένα Πρωταθλήματα ή άλλου είδους οργανωμένες αθλητικές δραστηριότητες. Οι ποδοσφαιρικοί αγώνες διοργανώνοταν, με πρωτοβουλία των διοικήσεων των συλλόγων, κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα ή των Χριστουγέννων και σε κάθε άλλη ευκαιρία που τους παρουσιαζόταν.
Σ’ αυτούς τους αγώνες συμμετείχαν εκτός από τα γνωστά αθλητικά Σωματεία και οι ομάδες των Προσκόπων, των δασκάλων, της VIII Μεραρχίας ή μονάδων του Στρατού κ.λ.π.. Πολύ συχνά γίνονταν και αγώνες μικτών ομάδων όπως π.χ. Μικτή Ιωαννίνων εναντίον Μικτής Αθηνών ή Μικτής Κερκύρας. Επίσης οι ομάδες της πόλης μας, προσκαλούσαν και ομάδες των Αθηνών και η πρώτη συνάντηση εναντίον ομάδας Α’ Κατηγορίας διεξήχθη το 1951 όταν ο Αβέρωφ αντιμετώπισε τον Πανιώνιο (ήρθε στα Γιάννινα αεροπορικώς με Ντακότα).
Δεν υπήρχαν επίσημα δελτία ποδοσφαιριστών και πολλές φορές ποδοσφαιριστές του Αβέρωφ εκαλούντο να ενισχύσουν τον Ατρόμητο όταν αυτός αγωνίζονταν εναντίον μιας μεγάλης ομάδας και το αντίστροφο.
Στη φωτογραφία εμφανίζεται η σύνθεση του “Ατρομήτου” λίγο πριν την καθιέρωση, το 1952, των επίσημων Πρωταθλημάτων:
Όρθιοι: Βασίλης Λέντζος, Κώστας Παπακοσμάς, Γιώργος Παπαντωνίου, Νικ. Γκαρανάτσης, Σαράντης Παπαηλίας, Αλέξης Ζώης (Λέτσιος) και Σωτήρης Μπίζιος.
Καθιστοί: Σπύρος Παρόλας, Σπύρος Παπλιάκος και Ανδρέας Καραμανωλάκης
Με πολιτικά: Ιωάννης Φλώρος, Γεώργιος Γεωργιάδης (Πρόεδρος), Νίκος Τάτσης (στο κέντρο, Σύμβουλος) και Κωνσταντίνος Σεπετάς (δεξιά).
ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ Ε.Π.Σ.ΗΠ – ΕΠΙΣΗΜΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ
Το 1952 ιδρύθηκε η Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Ηπείρου (Ε.Π.Σ.ΗΠ.), εκδίδονταν πλέον δελτία ποδοσφαιριστών με τα οποία οι παίκτες δεσμεύονταν με τα Σωματεία τους, καθιερώθηκαν κανόνες για την μεταγραφή των ποδοσφαιριστών και οι ομάδες μας συμμετείχαν πλέον στα επίσημα περιφερειακά πρωταθλήματα και αργότερα στα Εθνικά Πρωταθλήματα.
Όταν η Ε.Π.Ο. απέστειλε το σχετικό έγγραφο στον ‘”Αβέρωφ” ο τότε Πρόεδρος του Γόρης Σακκάς που δεν ήταν εξοικειωμένος με τους νέους όρους και με τα αρχικά των οργανισμών, χαρούμενος και ενθουσιασμένος από την εξέλιξη πήρε το χαρτί και το περιέφερε φωνάζοντας “ήρθε χαρτί από την … ΠΕΠΟ, ήρθε χαρτί από την … ΠΕΠΟ.”
Πρόεδροι της Ε.Π.Σ.ΗΠ. μέχρι το 1966 διετέλεσαν οι: Αθανάσιος Φωτιάδης (ιατρός), Γεώργιος Γεωργιάδης (Δικαστικός υπάλληλος), Παναγιώτης Κολτσίδας, Περικλής Γιαννής και Ξενοφών Κουντούρης (Καθηγητής – Διευθυντής Τυροκομικής Σχολής).
Στη φωτογραφία εμφανίζεται η σύνθεση του “Αβέρωφ” μετά την καθιέρωση, το 1952, των επίσημων Πρωταθλημάτων:
Κώστας Κόκκας (αρχηγός), Αναστάσιος Καρακίτσος, Γιάννης Κώττης, Τάκης Λάμαρης, Γεώργιος Παπαντωνίου, Κώστας Ζδράβος (Αμερικάνος), Νίκος Ευαγγέλου, Χαρίλαος Καρανίκας, Θόδωρος Κλήμης (Θοδωράκης), Ισίδωρος – Δώρης Ζήκος (Τρεμολάζαρος), Ευάγγελος Ευαγγέλου και Γιώργος Νικολαϊδης.
————————————————-
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΣΕ ΦΙΛΙΚΑ ΠΑΙΓΝΙΔΙΑ
Στις 2 Αυγούστου 1954 ο ΠΑΣ Αβέρωφ αντιμετώπισε στα Γιάννινα σε φιλικό αγώνα την Α.Ε.Κ. που αγωνίσθηκε με πλήρη σύνθεση. Νικητής του αγώνα ήταν ο ΠΑΣ Αβέρωφ με σκορ 3 -1. Διαιτητής αυτού του αγώνα ήταν ο Κώστας Πορτοκαλάκης ο οποίος, στις βροχερές μέρες, διήυθηνε τους αγώνες με την ομπρέλα ανοιχτή.
Στη δεύτερη φωτογραφία εμαφανίζονται οι Αρχηγοί της Α.Ε.Κ. Κώστας Πούλης και του Αβέρωφ Κώστας Κόκκας οι οποίοι πριν τον αγώνα αντάλλαξαν αναμνηστικά λάβαρα. Την επόμενη χρονιά, την 25η Μαρτίου 1955, διεξήχθη και άλλος φιλικός αγώνας του Αβέρωφ με την Α.Ε.Κ. με νικήτρια την Α.Ε.Κ. με σκορ 3-2.
Η τρίτη φωτογραφία είναι τραβηγμένη στις 18 Ιουνίου 1961 όταν και διεξήχθη στα Γιάννινα φιλικός αγώνας μεταξύ Αβέρωφ και ΠΑΟ που έληξε ισόπαλος 1-1. Οι Αρχηγοί των δυο ομάδων Πέτρος Παπαδημητρίου και (;) ανταλλάσσουν αναμνηστικά λάβαρα πριν από τον αγώνα. Διακρίνεται επίσης ο διαιτητής του αγώνα Φίλιππος Καραγιώτης και ο Έφορος του Αβέρωφ Δημήτριος Τσάντας.
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΣΤΟ ΚΥΠΕΛΛΟ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΑΓΩΝΕΣ ΑΒΕΡΩΦ – Α.Ε.Κ.
Στην περίοδο 1955 – 1956 ο ΠΑΣ Αβέρωφ έφτασε, στο Κύπελλο Ελλάδος, μέχρι τη φάση των 16 και αποκλείστηκε από την Α.Ε.Κ. Ο πρώτος αγώνας, που διεξήχθη στα Γιάννινα, έληξε ισόπαλος 1 – 1. Την εποχή εκείνη δεν είχε καθιερωθεί ακόμη η παράταση και τα πέναλτυ οπότε διεξήχθη επαναληπτικός αγώνας στην Νέα Φιλαδέλφεια στις 22 Απριλίου 1956 ενώπιον 35.000 θεατών και ο ΠΑΣ Αβέρωφ ηττήθηκε με 4-1 και αποκλείστηκε (η Α.Ε.Κ. κατέκτησε εκείνη τη χρονιά και το Κύπελλο αφού απέκλεισε τον Πανιώνιο με 2-1, τον Παναθηναϊκό με 2-1 και νίκησε στον τελικό τον Ολυμπιακό με 2-1).
ΑΒΕΡΩΦ (μαύρες φανέλες)Όρθιοι: Ζήκος Δώρης (με τραγιασκα), Νούλης Παπακώστας (τερματοφύλακας χωρίς τραγιάσκα), Κλέαρχος Σαρρέας και Πέτρος Παπαδημητρίου Καθιστοί: Κώστας Κόκκας (ανάμεσα από τον Κλεάνθη Μαρόπουλο (με πολιτικά, Γενικός αρχηγός της Α.Ε.Κ.) και τον Κώστα Πούλη, (συμπαίχτες του την εποχή που αγωνίζονταν στην Α.Ε.Κ.), Κώστας Κρικώνης, Χαρίλαος Καρανίκας, Τάσος Νότσικας, Φάνης Παπαδόπουλος, Γιαννάκης Κώττης, Γιώργος Νικολαΐδης, Θόδωρος Κλήμης, Ανδρέας Μαχαίρας, Μιχάλης Σιόντης, Νικόλαος Ντάφλος και Κώστας Σδράβος.
Α.Ε.Κ.Όρθιοι: Κανάκης, Παπαγεωργίου, Τσαγκάρης, Εμμανουηλίδης, Ταψής, Μουρατίδης, Κουντούρης, Παραγιός και Κρεούζας (τερματοφύλακας) Καθιστοί: Πούλης και Μελισσής. Με πολιτικά, Όρθιοι: Παπαγεωργίου Μάκης (Σύμβουλος Αβέρωφ), (…..), Μητροκώστας Αλέξανδος (Γενικός Αρχηγός Αβέρωφ), Τσίνος (οπαδός), Κώστας Δαβαρτζίκης (Πρόεδρος Αβέρωφ), Αναστάσιος Φιλίππου (παράγων του Αβέρωφ), Τοπάλης (Σύμβουλος Αβέρωφ), Περικής Γιαννής, Κώστας Πορτοκαλάκης (Διαιτητής), Γεώργιος Γεωργιάδης (Πρόεδρος Ατρομήτου), Αντρέας Κολιός (Φίλαθλος) Καθιστός: Κλεάνθης Μαρόπουλος (Γενικός αρχηγός της Α.Ε.Κ.).
———————————————–
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΣΤΟ ΚΥΠΕΛΛΟ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΑΓΩΝΕΣ ΑΒΕΡΩΦ – Π.Α.Ο.
Ο ΠΑΣ Αβέρωφ συνέχισε να έχει σημαντικές επιτυχίες στο Κύπελλο Ελλάδος και στην περίοδο 1961 – 1962, έφτασε για μια ακόμη φορά μέχρι τη φάση των 16 και αποκλείστηκε από την Παναθηναϊκό με 3-0. Ο αγώνας, διεξήχθη στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας το οποίο είχε κατακλυστεί από Ηπειρώτες που πήγαν να ενισχύσουν την Γιαννιώτικη ομάδα.
Ο αγώνας αυτός συνδέεται και με ένα …. κοσμοϊστορικό γεγονός! Για πρώτη φορά μετακινήθηκε ποδοσφαιρική ομάδα των Ιωαννίνων … με αεροπλάνο, δηλαδή με μία στρατιωτική Ντακότα που παραχώρησε ο, τότε, Υπουργός αείμνηστος Ευάγγελος Αβέρωφ.
Οι δύο ομάδες εισέρχονται στον αγωνιστικό χώρο και διακρίνονται:
ΑΒΕΡΩΦ: Πέτρος Παπαδημητρίου (αρχηγός), Βασίλης Τζαμάκος, Φάνης Παπαδόπουλος, Θόδωρος Κλήμης, Γιώργος Σιόντης, Παύλος Τζαμάκος, και Χριστόφορος Πεππές.
ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ: Βοτσαράς (αρχηγός), Πανάκης και Χολέβας.
———————————————
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΣΤΟ ΚΥΠΕΛΛΟ ΕΛΛΑΔΟΣ, Ο ΑΒΕΡΩΦ ΣΤΑ ΗΜΙΤΕΛΙΚΑ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ (ΦΑΣΗ ΤΩΝ 4 ΟΜΑΔΩΝ)
Η μεγαλύτερη επιτυχία του Γιαννιώτικου ποδοσφαίρου επετεύχθη, σαν συνέχεια των προηγουμένων, στην περίοδο 1962 – 1963 όταν ο Αβέρωφ συμμετείχε στα ημιτελικά του Κυπέλλου Ελλάδος (Φάση των 4 ομάδων) όπου αποκλείστηκε στην Κατερίνη, με 4-1, από τον Πιερικό που εκείνη την εποχή είχε στη σύνθεσή του 7 ποδοσφαιριστές της Εθνικής Ελλάδος.
Ο Αβέρωφ απέκλεισε διαδοχικά τις εξής ομάδες: Φωστήρα 1-0, Προοδευτική 3-2, Ολυμπιακό Κοζάνης 6-1, Π.Α.Ο.Κ. 2-0 και Απόλλωνα Αθηνών 3-2.
Στον αγώνα Αβέρωφ – Απόλλωνα οι ομάδες παρατάχθηκαν με τις εξής συνθέσεις:
ΑΒΕΡΩΦ: Όρθιοι οι Βαγγέλης Γονίδης, Απόστολος Αναστασίου, Βασίλης Τζαμάκος (τερματοφύλακας), Κώστας Κρικώνης, Παύλος Τζαμάκος, Μιχάλης Σιόντης, Πέτρος Παπαδημητρίου (αρχηγός) και καθιστοί οι Γιαννάκης Κώττης, Θόδωρος Κλήμης, Γιώργος Σιόντης, και Χριστόφορος Πεππές (από τη φωτογραφία απουσιάζει ο Φάνης Παπαδόπουλος που αποτελούσε βασικό μέλος εκείνης της ομάδας).
ΑΠΟΛΛΩΝ ΑΘΗΝΩΝ (ΣΜΥΡΝΗΣ): Όρθιοι οι Μαυρόπουλος, (…), Βασιλείου, (…), Ταουξής (τερματοφύλακας) και καθιστοί Βερτσώνης, (…), Σαββίδης, Τακτικός, (…), και Δερμάτης.
ΔΙΑΙΤΗΤΗΣ: Σπανός από την Πάτρα.
1963 – ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ (Α.Ο.Ι.)
Μετά την ίδρυση της Ε.Π.Σ.ΗΠ. και την καθιέρωση των επισήμων Πρωταθλημάτων οι ομάδες των Ιωαννίνων δεν μπόρεσαν να διακριθούν ιδιαίτερα και να διεκδικήσουν την άνοδό τους στις μεγαλύτερες Κατηγορίες όπως άλλες επαρχιακές ομάδες π.χ. η Δόξα Δράμας και ο Πιερικός Κατερίνης.
Στα Γιάννινα άρχισε να συζητιέται έντονα και να προβάλλεται η ανάγκη της συγχώνευσης των ομάδων με σκοπό την ενοποίησης του δυναμικού και την δημιουργία μίας ισχυρής ομάδας. Το 1961 ή το 1962, σε έναν αγώνα της Μικτής Ιωαννίνων εναντίον της Εθνικής Ενόπλων εμφανίστηκε στις κερκίδες ένα πανώ που έγραφε “ΕΝΩΘΕΙΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ” και ακούστηκε το σύνθημα “Έ – Έ – Έ – νω – ση” που έγινε αμέσως αποδεκτό απ’ όλους τους φιλάθλους. Όπως πληροφορηθήκαμε αργότερα η πρωτοβουλία αυτή πάρθηκε, μετά το τέλος των μαθημάτων, από τους μαθητές της Ζωσιμαίας Σχολής που, με επικεφαλής τους Ατρομήτειους Γιάννη Βακόλα και Ναπολέοντα Δεύτο, προσέφεραν το πολύ μικρό χαρτζιλίκι που διέθεταν, αγόρασαν από το μαγαζί του Γκόλα στην Ακαδημία το χαρτί και τις μπογιές και έφκιαξαν το πανώ.
Σ’ αυτή τη λαϊκή απαίτηση ανταποκρίθηκαν οι ομάδες του “Ατρομήτου” και του “Ολυμπιακού” και έτσι ιδρύθηκε το 1963 ο Αθλητικός Όμιλος Ιωαννίνων που είχε τα αρχικά Α.Ο.Ι. τα οποία όμως, με μια άλλη ανάγνωση, μπορούσαν να διαβαστούν και σαν (Α)τρόμητος (Ο)λυμπιακός (Ι)ωαννίνων.
Η φωτογραφία τραβήχτηκε στον αγώνα Α.Ο.Ι. – ΑΒΕΡΩΦ 1963 και εμφανίζονται οι: Μπούλιας, Παπακοσμάς, Βάκαρος, Γραμενιάτης, Μισθός, Ζαφειρίου, Γραμενιάτης Αγ., Γάκης, Καραμανωλάκης, Παπλιάκος, Κακολίδης, Τσιλής, Λαγός, Κ. Τσιμής (Σύμβουλος), Κ. Σεπετάς, Άλκης Μακρής, Λακ. Αγγελίδης, Κ. Λογοθέτης και Αλέκος Τσιμής (Κτ/δης Δ/της)
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΩΣ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ
Το 1966 καθιερώθηκε το ημιεπαγγελματικό ποδόσφαιρο. Τη χρονιά αυτή επέρχεται, μοιραία, το τέλος της μεγάλης πορείας των ιστορικών ομάδων της πόλης μας ως ερασιτεχνικών Σωματείων και ιδρύεται ο Π.Α.Σ. ΓΙΑΝΝΙΝΑ και το ΜΠΙΖΑΝΙ.
Εδώ κλείνει ο κύκλος δράσης του “ΠΑΣ Αβέρωφ” της μακροβιότερης και σημαντικότερης ερασιτεχνικής ποδοσφαιρικής ομάδας της πόλης μας που την υπηρέτησα με πολύ αγάπη και αφοσίωση. Ένας Σύλλογος που έγινε γνωστός στο πανελλήνιο με τους αγώνες του και, φέροντας το όνομα του Μεγάλου Εθνικού Ευεργέτου ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΒΕΡΩΦ, τίμησε τον αθλητισμό και τιμήθηκε από τους φιλάθλους και την κοινωνία.
Στη φωτογραφία εμφανίζεται η τελευταία σύνθεση του ΠΑΣ Αβέρωφ κατά τον νικηφόρο αγώνα , με 2 – 0, αγώνα με αντίπαλο τον Αθλητικό Όμιλο Ιωαννίνων ( Α.Ο.Ι.):
Όρθιοι: Δημήτριος Μπούλιας, Μ. Τσώλης, Βασίλειος Μάντζιος, Νίκας, Αναστασίου και Σίρμας.
Καθιστοί: Γεώργιος Μπρίκος, Φ. Τζιότζιος, Φάνης Παπαδόπουλος, Παύλος Τζαμάκος και Χ. Ξανθόπουλος.
Ο Βασίλειος Μάντζιος είναι αντιδήμαρχος Ιωαννίνων και, επί σειρά ετών, πρόεδρος της Ε.Π.Σ. ΗΠ.
Στην πρώτη φωτογραφία εμφανίζεται ο Στάθης Τσανακτσής (ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ – ΑΠΟΛΛΩΝ ΑΘΗΝΩΝ – ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ – ΕΘΝΙΚΗ ΕΛΛΑΔΟΣ). Είναι ο μόνος παίκτης του “Γιαννιώτικου” ποδοσφαίρου που φόρεσε τη φανέλα της ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΟΝΤΗΣ (ΑΒΕΡΩΦ – ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ – ΒΥΖΑΣ ΜΕΓΑΡΩΝ – ΕΘΝΙΚΗ ΕΛΠΙΔΩΝ – ΕΘΝΙΚΗ ΕΝΟΠΛΩΝ)
Το αθλητικό του άστρο ανέτειλε μετά την περίοδο 1962 – 1963 όταν ο Αβέρωφ έφτασε μέχρι τα ημιτελικά του Κυπέλου Ελλάδος. Ευτύχησε να φορέσει τη φανέλα με το εθνόσημο (Εθνική Ενόπλων, Εθνική Ελπίδων).
ΜΙΚΤΗ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Οι Στάθης Τσανακτσής, Κώστας Κόκκας και Γιώργος Σιόντης ήταν τυχεροί και αγωνιστήκανε σε μεγάλες ομάδες των Αθηνών. Αυτό δεν θα πεί ότι ήταν, υποχρεωτικά, και οι καλύτεροι. Το γιαννιώτικο ποδόσφαιρο ανέδειξε πολύ σπουδαίους ποδοσφαιριστές που άξιζε να αγωνιστούν στις “μεγάλες ομάδες”, ακόμη και στην Εθνική Ελλάδος.
Θα αναφερθούμε σε ορισμένα τέτοια ονόματα παρά τον κίνδυνο που διατρέχουμε να παρεξηγηθούμε γιατί, σίγουρα, κάποιον θα έχουμε ξεχάσει:
“Αβέρωφ”: Πέτρος Παπαδημητρίου, Τάκης Λάμαρης, Γιαννάκης Κώττης, Θόδωρος Κλήμης, Παύλος Τζαμάκος, Φάνης Παπαδόπουλος κ.λ.π.
“Ατρόμητος”: Σαράντης Παπαηλίας, Κώστας Παπακοσμάς, Αλέξης Ζώης, Σπύρος Παπλιάκος, Ανδρέας Καραμανωλάκης, Βασίλης Λέτζος, Μπίζος κ.λ.π
Η μικτή Ιωαννίνων αποτελούμενη από παίκτες του Αβέρωφ και του Ατρομήτου έδωσε πολλούς αγώνες. Η σημαντικότερη, ίσως, εμφάνιση της μικτής Ιωαννίνων ήταν αυτή που πραγματοποιήθηκε το 1951 εναντίον της μικτής Αθηνών η οποία αποτελείτο από παίκτες της Εθνικής Ελλάδος. Τον αγώνα αυτόν που έληξε ισόπαλος με σκορ 3-3 τον παρακολούθησε ο Πρόεδρος της Ε.Π.Ο. Βγενόπουλος και οι Πρόεδροι των Γιαννιώτικων ομάδων Χαρίλαος Μάντζιος και Σπύρος Κωνσταντόπουλος.
Η φωτογραφία τραβήχτηκε το 1951 και εμφανίζεται η Μικτή Ιωαννίνων πριν τον αγώνα με την Μικτή Αθηνών. Ο αγώνας έληξε 3 – 3
Κόκκας Κων. (αρχηγός), Ζώης Αλέξ., Λέντζος Βασ., Λάμαρης Δημ., Κρικώνης Κων., Παπιάκος Σπυρ., Μπίζος Σωτ., Κλήμης Θεόδ., Σιδηρόπουλος Αλ., Ευαγγέλου Χρήσ., Τσανακτσής Σταθ..
————————————
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΚΚΑΣ
Ο Κωνσταντίνος (Κώστας) Κόκκας είναι μια σημαντική φυσιογνωμία της Γιαννιώτικης κοινωνίας και προσέφερε τις υπηρεσίες του στον ερασιτεχνικό αθλητισμό επί τριάντα χρόνια, εκ των οποίων 18 σαν ποδοσφαιριστής και 12 σαν διαιτητής και προπονητής.
Γεννήθηκε το 1924 στα Τσερίτσανα Λάκκας Σουλίου και ορφάνεψε, από μικρή ηλικία, από πατέρα. Ήταν μαθητής της Ζωσιμαίας Σχολής για τρία χρόνια πλην όμως αναγκάστηκε να την εγκαταλείψει γιατί η μάννα του δεν μπορούσε να πληρώσει τα δίδακτρα (τότε οι μαθητές πλήρωναν το λεγόμενο «εκπαιδευτικό τέλος»). Ο Κώστας ήταν από τότε πεισματάρης και μαχητής και επειδή είχε ιδιαίτερη έφεση στην παιδεία συνέχισε τις σπουδές του στο νυχτερινό.
Το 1938, σε ηλικία 14,5 ετών, πρωτοέπαιξε μπάλα στον “Αβέρωφ”, στην αγαπημένη του ομάδα που την υπηρέτησε με πάθος μέχρι το 1966. Το 1947 μεταγράφηκε, κατόπιν προτάσεως του διεθνούς Γεωργίου Μάγειρα, στην Α.Ε.Κ. (Αθλητική Ένωση Κωνσταντινουπόλεως) και είχε συμπαίκτες τους Κλεάνθη Μαρόπουλο, Τρύφωνα Τζανετή, Μιχάλη Δελαβίνια, Γιώργο Μάγειρα κ.α..
Στη συνέχεια αγωνίστηκε στο Παγκράτι που εκείνη την εποχή, ήταν πολύ μεγάλη ομάδα και τέλος το 1949 επέστρεψε, σαν αρχηγός και προπονητής στον “Αβέρωφ” όπου τερμάτισε την 18χρονη ποδοσφαιρική του καριέρα το 1956. Κατόπιν ασχολήθηκε, επί 12 χρόνια, με τη διαιτησία (υπήρξε διαιτητής Α’ Κατηγορίας) και με την προπονητική.
Στη διάρκεια της κατοχής εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση και αγωνίστηκε κατά του κατακτητού από τις τάξεις του ΕΔΕΣ.
Το 1951 διορίστηκε στο Νοσοκομείο Χατζηκώστα (πρώην Σανατόριο) με την ειδικότητα του Ραδιογράφου στο ακτινολογικό εργαστήριο και συνταξιοδοτήθηκε το 1985. Παντρεύτηκε την Χρυσάνθη Μάτσου. και απέκτησε 2 παιδιά τον Νικόλαο και τον Παναγιώτη.
Ως προπονητής εισήγαγε το σύστημα WM (Νταμπλγιού Εμ) το οποίο είχε διδαχθεί, όταν αγωνίζονταν στην ΑΕΚ, από τους Άγγλους προπονητές Μπάκετ και Μπίμπυ. Ο Αβέρωφ ήταν η πρώτη επαρχιακή ομάδα που εφήρμοζε αυτό το σύστημα.
Ο Κώστας όμως δεν ήταν μόνο αθλητής. Ήταν και είναι ένας πολύ ευαίσθητος, καλλιεργημένος και διορατικός άνθρωπος. Αξίζει να αναφερθεί το παρακάτω περιστατικό που είχε διηγηθεί, σε ανύποπτο χρόνο, ο Δικηγόρος Χαράλαμπος Δεύτος: Ο Κώστας από μικρό παιδί λάτρεψε την κλασσική μουσική. Όταν αγωνίζονταν στην Α.Ε.Κ. και στο Παγκράτι πληρώνονταν για “έξοδα κίνησης” 5 δραχμές την ημέρα που δεν έφταναν καλά – καλά ούτε για φαγητό. Ο Κώστας όμως έκανε οικονομία στο φαγητό και πολλές φορές έμενε νηστικός για να μπορεί να πληρώνει το εισιτήριο και να παρακολουθεί όλες τις παραστάσεις της Λυρικής Σκηνής.
Από την αρχή της αθλητικής του καριέρας προσπαθούσε να συλλέξει φωτογραφίες και αποκόμματα εφημερίδων, σε πρωτότυπα ή αντίγραφα, που σχετίζονταν με την αθλητική ζωή του τόπου. Τα συγκέντρωνε με ευλάβεια, τα ταξινομούσε και τα επεξεργάστηκε κατά τέτοιο τρόπο ώστε το σύνολο, σχεδόν, των εμφανιζομένων προσώπων να είναι ταυτοποιημένο.
Πίσω από κάθε φωτογραφία κρύβονταν μία ή περισσότερες ιστορίες και ο Κώστας διαθέτει το χάρισμα να διηγείται τα διάφορα περιστατικά με έναν απλό και ευχάριστο τρόπο, να εμβαθύνει στα γεγονότα, να ζωντανεύει το κλίμα μιας περασμένης εποχής με παραστατικότητα και πάντα να μιλάει, για όλους και για όλα, με πολύ αγάπη και καλοσύνη.
Δεν θέλει ν’ αραχνιάζουν, η συλλογή και οι ιστορίες του, στα ράφια του σπιτιού του και στο μυαλό του. Πάντα εξέφραζε την επιθυμία (στην ουσία απηύθυνε έκκληση σ’ όσους μπορούσαν να τον βοηθήσουν) ότι θέλει να δημοσιοποιηθεί το υλικό και οι ιστορίες του, αλλά πώς; Το εγχείρημα ήταν πέρα από τις δυνάμεις του.
Εδώ και ένα χρόνο περίπου, τρεις παλιοί φίλοι έσμιξαν στη “Βρετάνια”. Ήταν ο Κώστας Κόκκας, ο Δώρης ο Ζήκος (ο παλιός τερματοφύλακας του “Αβέρωφ” και απόφοιτος της Ζωσιμαίας, γνωστός στους περισσότερους με το παρατσούκλι “τρεμολάζαρος”) και ο Σάκης Δάλλας, φανατικός “Αβέρωφειος”. Πίνοντας τον καφέ τους, μιλήσανε για την ανάγκη καταγραφής και παρουσίασης ορισμένων γεγονότων εκείνης της εποχής, που διαφορετικά θα χανόταν με το πέρασμα του χρόνου.
Αυτό ήταν! Από τότε ο Κώστας με το Δώρη έπιασαν δουλειά. Και τι δουλειά! Δουλειά που δεν την είχαν ξανακάνει ποτέ! Ο Κώστας να αφηγείται μπροστά στο μαγνητόφωνο και ο Δώρης να απομαγνητοφωνεί και να καθαρογράφει. Και μ’ αυτόν τον τρόπο μπορέσαμε να διαμορφώσουμε ένα πρώτο κείμενο που επικεντρώνεται περισσότερο στην ιστορία του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου της πόλης μας, από τη γέννησή του και μέχρι το 1966 όταν το ποδόσφαιρο έγινε επαγγελματικό. Επισημαίνουμε ότι δεν έγιναν παρεμβάσεις στο αφηγηματικό κείμενο, πλην ελαχίστων συντακτικών μικροδιορθώσεων αφ’ ενός μεν για να μην αλλοιωθεί το ύφος του αφηγητή, αφ’ ετέρου δε γιατί ο λόγος του Κώστα Κόκκα είναι, από μόνος του, γλαφυρός και λυρικός.
Καταλήγοντας εκφράζουμε τις θερμές μας ευχαριστίες στον Κώστα Κόκκα, που μας εμπιστεύθηκε το πολύτιμο αρχείο του και τις αναμνήσεις του από τα νεανικά αθλητικά του χρόνια.